Bir adam Resulullah'a geldi ve "kalbim son derece katı" dedi. Peygamberimiz ona şöyle cevap verdi: Kalbinin yumuşamasını istiyorsan yetimin başını okşa ve fakiri doyur.
Ebu Zerr (ra) diyor ki; "Peygamber efendimiz bana yedi şeyi vasiyet etti. Fakirleri sevmemi, fakirlere yaklaşmamı, dünyalıkta kendimden daha aşağıda olanlara bakmamı, kendimden daha yukarıda olanlara bakmamı, benden uzaklaşsalar bile akrabalarımla bağımı kesmememi, 'La havle vela kuvvete illa billah' sözünü bol bol söylememi, gerçeği acı da olsa söylememi, Allah'a çağırma konusunda hiçbir kınayıcının kınamasına aldırış etmememi, insanlardan hiçbir şey istememeyi bana vasiyet etti" (Taberani) Bir adam Resulullah'a geldi ve "kalbim son derece katı" dedi. Peygamberimiz ona şöyle cevap verdi: Kalbinin yumuşamasını itiyorsan yetimin başını okşa ve fakiri doyur. Haris El Eş'ari anlatıyor. Resulullah bize şöyle anlattı. "Allah Yahya Peygamber'e beş şey emretti. Bunları yapmayı ve İsrailoğulları'na da emretmeyi istedi. Hz Yahya İsrailoğuları'nı Beytül Makdis de topladı ve şöyle dedi. ' Allah bana beş kelimeyi emretti. Hem uygulayacağım, hem de size emredeceğim. Siz de yapacaksınız.' Birincisi şudur; Allah'a kulluk ediniz ve hiçbir şeyi O'na ortak koşmayın. Allah'a ortak koşan insan şuna benzer. Bir insan öz malıyla bir kişiyi satın alır ve ona der ki: Bu benim işim bu da evim. Benim için sen işi yapacak, kazancını da bana vereceksin. Adam çalışır, kazanır ama iş sahibine değil, başkasına kazancını verir. Hanginiz işçisinin bunu yapmasını kabul eder! İkincisi, Allah size namaz kılmayı emretti. Namaz kıldığınızda sağa sola dönmeyin. Zira namazda yüce Allah yüzünü kulunun yüzüne çevirir, kul yüzünü çevirmedikçe. Üçüncüsü, Allah size oruç tutmayı emretti. Oruç tutan kişinin hali şuna benzer. Bir adam yanında bulunduğu topluluğun içinde güzel koku olan bir torbayla dolaşmaktadır. Oruçlunun ağzının kokusu Allah katında misk kokusundan daha güzeldir. Dördüncüsü, Allah size sadakayı emretti. Sadaka veren insanın hali şuna benzer. Bir adamı düşmanları esir alırlar ve ellerini boynuna bağlarlar. Başını kesmek için götürülürken adam şöyle der 'Ben elimdekini size vereyim beni bağışlayın.' Onlar da bunu kabul ederler. Adam da canını kurtarır. Beşincisi, Allah size kendisini zikretmenizi emretti. Allah'ı zikredenin durumu şuna benzer. Bir adamı düşmanları kovalar, o da onlardan kaçar. Nihayet sağlam bir kale bulur ve içine sığınır. Böylece düşmanlarından kendini korur. İşte Allah'ı zikreden, şeytandan kendisini böyle korur."
***
Yakın ve uzak komşuya iyilik edin... (Nisa 36)
Aile bireylerinden sonra, insanın en yakın çevresi şüphesiz komşularıdır. Komşularına güven vermeyen kişi kamil bir mü'min değildir. " Güzel komşuluk et ki, hakiki mü'min olasın" hadis-i şerifi, iyi komşuluğun imanla da ilgisinin olduğunu göstermektedir. Gerçek bir Müslüman komşusuyla iyi geçinen, seven, sevilen, aranan, komşularına güven veren kişidir. Dostlarınızın, sizinle herhangi bir şekilde ilgisi olan kimselerin, size bir şey ulaştırmak istenip de evinizde bulamadıkları zaman çalacakları ilk kapı komşu kapısıdır. Aile bireyleri hakkında herhangi bir referans söz konusu olduğunda bilgisine müracaat edilecek ilk kişilerden birisi yine komşularımızdır. Cenab-ı Hak buyuruyor; "...Anaya, babaya, akrabaya, yetimlere, yoksullara, yakım komşuya, uzak komşuya, yanınızdaki arkadaşa, yolcuya ve size hizmet eden kimselere ihsan ile muamele edin, iyi davranın..."Nisa 4/36). Komşunun komşu üzerindeki hakkı, annenin evlatları üzerindeki hakkı gibidir. Anne ile evladın birbirlerine nasıl sevip saymaları, haklarına önem verip incitmemeleri gerekiyorsa, komşular da birbirlerini öyle sevip saymalı, karşılıklı haklarına öyle dikkat etmeliler. Peygamber Efendimiz (s.a.v): "Komşu hakkına dikkat edin! Ben komşu hakkı konusunda Cebrail'den o kadar ısrarla ikaz aldım ki, neredeyse komşunun komşuya mirasçı olacağını dahi zannettim. Komşunun miras hakkı gibi hakkı vardır, o da komşuluk hakkıdır. Eğer Müslüman ise sende iki hakkı vardır: Biri komşuluk hakkı, biri de Müslümanlık hakkı." Komşu hakkı, kul hakkından sayıldığından dolayı sahabeler komşuyu kırıp incitmekten hep titremişlerdir. Bunun için imkân sahibi komşular, ihtiyaç sahibi komşularının yardımına koşup dualarını almak için sanki yarışa girmişlerdir. Böylece ülke halkının birlik beraberliğini önce kendi aralarındaki komşu haklarına dikkat ederek sağlamışlardır. Komşunun komşu üzerindeki hakkı, annenin evladı üzerindeki hakkı gibidir. Birbirlerine ihmal edemezler, zarar ise hiç veremezler.
***
Hz. Ebu Derda'nın duâsı
Allah'ım! Ruhumun ve aklımın dağınıklığından sana sığınırım Allah'ım! Canımı iyiler arasında al. Beni kötüler arasında bırakma. Allah'ım ben azabından korkup sana sığınan bir kimseyim. Beni azabından koru. Senin fadlına muhtaç bir dilenciyim. Beni fadlından rızıklandır. Güçlü de değilim ki, sana karşı geleyim, ancak suçunun bağışlanmasını dileyen bir suçluyum. Allah'ım! Bana kötü amel işletmek sûretiyle beni deneme ki kötü bir kimse olarak tanınmayayım. Allah'ım! Âlimlerin kalplerinin bana lanet okumalarından sana sığınıyorum. Allah'ım! İçine herhangi bir şey karışmayan şerden sana sığınırım. Allah'ım! Amelimden, utanılacak bir şeyi kardeşim Abdullah b. Revâha'ya göstermekten sana sığınırım.